slecht nieuws

slecht nieuws

Praten met je kind

 

...We hebben heel wat balletjes opgegooid, maar hij wilde er gewoon niet over praten...

Je kind vertellen dat het niet meer beter wordt... het is de moeilijkste opgave in je leven. En hoe graag je ook zou willen, er is geen makkelijke manier om het te doen. Het helpt misschien als je weet hoe een kind van een bepaalde leeftijd denkt en wat het beseft. En dat een kind zich echt veilig voelt als het weet dat het altijd met je kan praten.

Moeilijke vragen

De meeste kinderen zijn niet bij het slechtnieuwsgesprek. Je moet dus, samen met je partner, bepalen of, hoe en wanneer je je kind vertelt dat het niet meer beter kan worden. Hierbij komen allerlei vragen en emoties naar boven.

  • Vertellen we het of niet?
  • Wat weet mijn kind al?
  • Wat wil het weten?
  • Wat vertellen we?
  • Hoe vertellen we het?
  • Welk besef heeft mijn kind van de dood?
  • Hoe leggen we uit wat doodgaan is?
  • Wat als mijn kind helemaal niet wil praten?

Overwegingen

Misschien vind je dat je het moet vertellen of misschien juist niet. Wat je ook kiest, het is goed. Het allerbelangrijkste is dat je kind weet dat het altijd bij je terecht kan en met je kan praten. Het kan helpen als je probeert door de ogen van je kind te kijken. Heeft het de ruimte om te praten? Wil je kind wel praten? Voelt het misschien dat jij liever niet praat?

Praten met kinderen gaat vaak 'in stukjes'. Ze voeren zelden lange gesprekken. Meestal stellen ze maar één vraag of maken één opmerking. Dat doen ze bij voorkeur op een moment dat je er niet op bedacht bent. Ze schakelen ook weer snel over naar iets totaal anders.

Een kind dat geen kans krijgt te praten of vragen te stellen, kan zich van alles in het hoofd halen en bang worden. Daardoor kan het zich eenzaam voelen. De meeste kinderen, zelfs heel jonge, beseffen dat ze niet meer beter worden. Ze maken soms losse opmerkingen, bijvoorbeeld 'oma is in de hemel hè?' Geef dan niet gewoon antwoord maar stel een open vraag: ‘waarom denk je aan oma?’ Als er een gesprekje ontstaat, vertel dan niet te veel maar stel vooral vragen als 'zijn er dingen waar je je druk over maakt?' of 'wat wil je weten?' Je geeft je kind dan de ruimte om antwoord te krijgen op vragen die hem bezighouden.

Wat beseffen kinderen?

  • Baby's hebben geen besef van de dood maar voelen je angst en spanning en reageren daar op met onrust.
  • Peuters en kleuters (2 tot 6 jaar ) denken bij de dood aan iets tijdelijks, zoals slapen. Je leeft gewoon even ergens anders en komt weer terug. Daarom zijn ze ook niet bang voor de dood. Gebruik bij peuters en kleuters niet het woord 'slapen' als het over de dood gaat.
  • Tussen 7 en 12 jaar beginnen kinderen te beseffen dat de dood definitief is en dat ook jonge mensen dood kunnen gaan. Bij 'hemel' denken ze aan een andere wereld. Voor hen kan de dood angstig en verwarrend zijn maar daar kunnen ze vaak niet over praten. Kinderen die gaan overlijden beseffen dat ze alleen moeten gaan. Voor ouders is dit hartverscheurend.
  • Kinderen van 13 tot 18 jaar begrijpen de dood op een volwassen manier. In de puberteit maken ze zich los van hun ouders en gaan op zoek naar zichzelf. Ze kunnen zich intensief bezighouden met de zin van het leven. De confrontatie met de dood is voor hen extra moeilijk.

Mijn kind wil niet praten

Misschien wacht je af tot je kind zelf wil praten. Sommige kinderen doen dit echter niet, ook al weten ze dat ze dood zullen gaan. Dat kan verschillende redenen hebben:

  • Ze kiezen ervoor door te gaan met leven.
  • Ze vinden het te moeilijk om erover te praten.
  • Ze willen je sparen en vinden het moeilijk je verdriet te zien.
  • Ze stellen het uit omdat ze er geen zin in hebben.
 

Boeken kunnen helpen met je kind te praten. Vooral prentenboeken zijn geschikt, ook voor oudere kinderen, omdat ze tot ieders verbeelding spreken. Bij In de Wolken vind je een uitgebreide boekenlijst op leeftijd.